İŞSİZLİK SİGORTASI

İŞSİZLİK SİGORTASININ KAPSAMI

 
İŞSİZLİK MAAŞI

Hizmet akdi ile bir işyerinde çalışmakta iken istek, yetenek, sağlık ve yeterliliği olmasına rağmen, herhangi bir kasıt unsuru bulunmaksızın işini kaybeden sigortalıların işlerini kaybetmeleri nedeniyle uğramış oldukları gelir kaybının bir süre ve belirli bir ölçüde karşılayan geçici destek işsizlik sigortası olarak adlandırılmaktadır.

İşsizlik sigortası kapsamında olan kişilere işsiz kalması halinde ödenen geçici destek tutarı ise işsizlik maaşı veya işsizlik ödeneği olarak adlandırılır.

4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında içeriği tanımlanmış olan işsizlik maaşı sigortalı çalışanlar için yasadaki şartları sağlamış olmaları şartıyla geçici bir güvenlik sistemidir.

Sigortalı işsizlere yasada belirtilen şartları taşımaları halinde işsiz kaldıkları dönem için belirli süre ve miktarda yapılan ödemedir. 

YARARLANMA KOŞULLARI

• Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,

• Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak,

• Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,

• Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak,

İŞSİZLİK MAAŞINI KİMLER ALABİLİR?

İşsizlik maaşında bir hizmet akdine dayalı olarak çalışan sigortalılar, kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalılardan isteğe bağlı prim ödeyenler sandıklara tabi sigortalılar ve ülkemizde çalışma vizesi ile çalışan yabancı işçiler işsizlik sigortası kapsamındadır.

İŞSİZLİK ÖDENEĞİ HESABI

İşsizlik sigortası primi, sigortalının prime esas aylık brüt kazançlarından % 1 sigortalı, % 2 işveren ve %1 devlet payı olarak alınır. İsteğe bağlı sigortalılardan işsizlik sigortası primini ödeyenlerden ise % 1 sigortalı ve % 2 işveren payı alınır.

Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde 40’ıdır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80’ini geçemez. İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz. İşsizlik ödeneği, nafaka borçları dışında haciz veya başkasına devir ve temlik edilemez.

(*) Hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçemeyeceği için işsize ödenecek aylık işsizlik ödeneği bu şekilde hesaplanmıştır. 2023 yılında brüt asgari ücret 10.008,00 TL’dir.

Görüldüğü üzere, işsizlik ödeneğinden gelir vergisi kesilmemekte, sadece damga vergisi kesilmektedir. “

Prim ve İkramiye Gibi Ödemelerin Varlığı

İşçiler açısından bir başka önemli nokta, ücretleri dışında son 4 ayda prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakın SGK’ya yapılmış olan bildirimlerde brüt ücret tutarlarına eklenip eklenmediğidir. Söz konusu ödemelerin prime esas kazancı arttıracağı ve bunun da işsizlik ödeneğine esas tutarı yükselteceğine dikkat edilmelidir. Bu bağlamda işçilerin, kendi adlarına bildirilen miktarı aylık hizmet dökümlerinden kontrol etmeleri faydalarına olacaktır.

Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40’ı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçememektedir. İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.

KESİLDİĞİ HALLER

İşsizlik ödeneği almakta iken;

• İŞKUR tarafından teklif edilen mesleklerine uygun ve son çalıştıkları işin ücret ve çalışma koşullarına yakın ve ikamet edilen yerin belediye mücavir alanı sınırları içinde bir işi haklı bir nedene dayanmaksızın reddedenlerin,

• Çalışma hayatını inceleme ve denetleme yetkisine haiz müfettişlerce veya kamu idarelerinin denetim elemanları tarafından yapılan denetimlerde Kurumumuzdan işsizlik ödeneği aldığı dönemde kayıt dışı olarak çalıştığı tespit edilenlerin,   işsizlik ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir. 

• İşsizlik ödeneği aldığı süre içinde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almaya başlayanların ödenekleri “Emeklilik” gerekçesiyle yaşlılık aylığını almaya başladığı tarih itibarıyla kesilir.

• İŞKUR tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini haklı bir neden göstermeden reddeden veya kabul etmesine karşın devam etmeyen ve haklı bir nedene dayanmaksızın Kurum tarafından yapılan çağrıları zamanında cevaplamayan, istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içinde vermeyenlerin işsizlik ödenekleri kesilmektedir. Ancak, bu hallerin sona ermesi durumunda, ödemelere yeniden başlanmaktadır. Ödemenin süresi başlangıçta belirlenmiş olan toplam hak sahipliği süresinin sona erdiği tarihi geçememektedir.

SAĞLIK HİZMETİ

İşsizlik ödeneği alanlar genel sağlık sigortası kapsamında olup, işsizlik ödeneği ödenen günler için, ilgililer adına sadece genel sağlık sigortası primleri İşsizlik Sigortası Fonundan yatırılmaktadır.

Ödenek alanların bakmakla yükümlü olduğu kişiler de genel sağlık sigortalısı kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedir. 

Sigortalı işsizlerin işsizlik maaşı aldıkları süre zarfınca bakmakla yükümlü oldukları kişiler de dâhil olmak üzere genel sağlık sigortası kapsamında sağlık sigortasından faydalanma hakları vardır. İşsizlik maaşını aldıkları süre bitimi sonrasında ise sağlık hakkından yararlanma hakları bulunmamaktadır.

ÖDENEK BAŞVURUSU
 

Çalışanlar; hizmet akdinin feshinden itibaren 30 gün içinde İŞKUR’a şahsen ya da https://www.turkiye.gov.tr/issizlik-odenegi-basvurusu internet adresi üzerinden başvuru yapılabilmektedir. Online ortamda yapılan başvurunun dışında herhangi bir belge ya da evrak teslim edilmesine gerek bulunmamaktadır.

İŞKUR’a şahsen başvurarak ödenekten yararlanmak isteyenlerin ise nüfus kâğıdı, işten ayrılış bildirgesi ve işsizlik ödeneği dilekçesi ile şahsen başvurmaları gerekmektedir. Başvuru sonrasında gerekli kontroller yapılacak ve kişi işsizlik ödeneğini hak etmişse ödenek alabilecektir. Hak edişin ardından PTT’ye genel itibarı ile her ayın ilk haftasında yatırılan paralar ise, kişiler tarafından kimliklerini ibraz etmeleri halinde ödenmektedir. İşsizlik ödeneği, her ayın beşinde aylık olarak işsizin kendisine ödenir.

İşsizlik ödeneği başvuruları izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılır. İşsizlik ödeneği, her ayın beşinde aylık olarak işsizin kendisine ödenir. Ödeme tarihini öne çekmeye Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı yetkilidir. 

Sigortalı işsizler, TC Kimlik Numaralı Nüfus Cüzdanı ile birlikte her hangi bir PTTBank şubesine başvurarak işsizlik ödeneklerini alabilirler.

Sigortalı işsiz, işsizlik maaşını, nüfus kâğıdı ile birlikte herhangi bir PTT şubesine başvurarak her ayın 5’inde alabilir. Sigortalı işsiz işsizlik maaşını PTT’den 6 ay içerisinde çekmelidir.

İşsizlik maaşını çekme süresi 6 aydır. İşsizlik maaşı PTT’de sigortalı işsizin hesabına yatırıldıktan sonraki 6’ıncı ayının son gününe kadar alınmaz ise,  işsizlik maaşı İŞKUR emanet hesaplarına geri gönderilir. İŞKUR’un emanet hesabına gönderilen işsizlik maaşı iadesinin alınabilmesi için sigortalı işsizin İŞKUR’a dilekçe ile müracaat etmesi gerekmektedir.

Sigortalı işsizlerin durumu İşsizlik maaşını PTT şubesinden çekmek için uygun değil ise vermiş oldukları vekâlet neticesinde vekâlet verdikleri kişi tarafından verilen vekâletname ile birlikte PTT şubesinden çekilebilir.

MAAŞ BAŞVURU SÜRESİ

İşsiz kalan sigortalının son üç yılda 600 gün işsizlik sigorta primin olması ve işten ayrılmadan önce en az 120 gün hizmet akdine tabi çalışmış olması koşuluyla hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde İŞKUR’a şahsen ya da elektronik ortamda başvurması gerekmektedir.

İşsizlik maaşı almak için işsiz kaldığı günden sonraki 30 gün içerisinde İŞKUR’a başvurmayan kişiler için 30 günlük süre hak düşürücü süre olmayıp, gecikilen süre için işsizlik maaşı ödenmez. Hak edilen toplam sürenin geri kalan günleri için işsizlik maaşı ödenir.

BAŞVURU EVRAKLARI

Sigortalı olarak çalışmakta iken işsiz kalan işçi işsizlik maaşını şahsen İŞKUR’a başvurarak ya da elektronik ortamda başvurarak alabilirler.

Elektronik ortamda E-Devlet üzerinden başvuranlar başvuru adresi https://www.turkiye.gov.tr/issizlik-odenegi-basvurusu ‘dir.

E-Devlet üzerinden başvuranların İŞKUR’a ayrı bir belge teslim etmelerine gerek yoktur.

İŞKUR’a elden başvurarak işsizlik maaşından faydalanmak isteyenlerin ise nüfus kâğıdı, işten ayrılış bildirgesi ve işsizlik maaşı dilekçesi ile şahsen başvurmaları gerekmektedir. Başvuru formunu indirmek için tıklayınız.

MAAŞ KAÇ AY ALINIR?

Sigortalı olarak çalışmakta iken işsiz kalan işçinin işsizlik ödeneğini almaya hak kazanması halinde sigortalı işsizin ne kadar süre işsizlik maaşı alacağı ise son 3 yıl içerisinde ödenen işsizlik prim süresine göre değişmektedir.

İŞSİZLİK MAAŞINI KİMLER ALAMAZ?

İşsizlik sigortası kapsamında olmayan sigortalılardan başlıcaları;

• Memurlar, Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’na tabi çalışanlar,

• Hakimler ve Savcılar Kanunu’na tabi çalışanlar,

• Yüksek Öğretim Kanunu’na, Yüksek Öğretim Personel Kanunu’na tabi çalışanlar,

• Bağ-kurlular (işsizlik sigortası yerine esnaf ahilik sandığı)

• Hizmet akdine dayalı çalışmayanlar,

• İşçi sendika ve konfederasyonları ile sendika başkanlıklarına seçilenler,

• Bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan film, tiyatro, gösteri, ses, müzik, resim, heykel ve benzeri işlerde uğraşanlardan hizmet akdi ile çalışmayanlar,

• Askerlik hizmetini er veya erbaş olarak yapanlar ile yedek subay okulu öğrencileri

• Meslek lisesi veya yükseköğrenimde staja tabi tutulan öğrenciler,

• Ceza infaz kurumunda çalıştırılan hükümlüler,

• Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstelenen işverenlerce yurtdışındaki işyerlerinde çalışmak üzere götürülen Türk İşçilerdir.

YENİDEN BAŞLATMA DURUMU

Ödenekten yararlanırken, işsizlik ödeneğinden yararlanma süresi doldurulmadan tekrar işe girilmesi ve işsizlik ödeneğinden yararlanmak için gerekli olan şartları yerine getiremeden yeniden işsiz kalınması halinde daha önceden hak edilen işsizlik ödeneği süresi dolduruluncaya kadar ödenekten yararlanılabilinir. Kalan hak sahipliğinin devamında İŞKUR’a başvurulan tarihten itibaren ödemeler gerçekleştirilir.

Hak kazanma şartlarını sağlamak suretiyle yeniden işsiz kalınması halinde ise sadece bu yeni hak sahipliğinden doğan süre kadar işsizlik ödeneği ödenir.

İSTİFA EDEN MAAŞ ALABİLİR Mİ?

İşsizlik maaşının temel kural kişinin kendi istek ve kusuru dışında işini kaybetmiş olmasıdır. Fakat sigortalı olarak çalışmakta olduğu işyerinden 'Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri' olarak nitelendirilen ve işçinin haklı fesih nedeni sunan hallerden dolayı işten ayrılan işçi işsizlik maaşı alabilir.  İşçiye haklı fesih sunan haller şu şekildedir;

• İş sözleşmesinin yapıldığı sırada işverenin sözleşmede esaslı hususlardan birinde işçiyi yanıltırsa,

• İşverenin, işçinin kendisi veya ailesinden biri hakkında şeref ve namusuna dokunacak sözler söylemesi veya cinsel tacizde bulunması,

• İşveren, işçiye veya aile üyelerinden birine karşı sataşma, gözdağı veya kanuna karşı bir harekette bulunursa,

• İşçinin başka bir işçi tarafından cinsel tacizde bulunması bunu işverene söylediği halde önlem alınmazsa,

• İşçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşmeye uygun olarak hesaplanmaz ise,

• Ücretin parça başı veya iş tutarı üzerinden olması kararlaştırıldığı hallerde işveren işçiye yapabileceğinden az tutarda iş verir, aradaki farkı zaman esasına göre işçiye ödemezse,

İşçinin, işinin haklı bir nedenle feshetme nedenlerdir. Bu nedenlerle işinden ayrılanlar işsizlik maaşı alabilirler.

KAZANILAN DİĞER HAKLAR

Sigortalı bir işte çalışmakta iken işsiz kalan sigortalının gerekli şartları sağlaması halinde sigortalı işsiz kapsamında tanımlanmaktadır. Sigortalı işsizin işsizlik sigortası kapsamında İŞKUR tarafından sunulan faydalanabileceği haklar mevcuttur. Bunlar;

• İşsizlik maaşı,

• İşsizlik maaşının alındığı süre boyunca, genel sağlık sigortası kapsamında olup bakmakla yükümlü olduğu kişilerin de genel sağlık sigortasından faydalanma,

• Yeni bir iş bulma,

• Mesleki geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimlerine katılma,

hakları bulunmaktadır.

ALABİLMEK İÇİN GEREKLİ OLAN KOD

Sigortalının işsizlik sigortasından faydalanması için en önemli şart kendi istek ve kusuru dışında işini kaybetmiş olmasıdır. Bu nedenle sigortalılar işten çıkarıldıklarında çıkarılma neden olarak gösterilen kodlar burada önem taşımaktadır. Sigortalılar aşağıdaki kodlardan biri ile çıkış verilmesi durumunda işsizlik maaşı alabilirler;

MAAŞ ALIRKEN YAPILMASI GEREKENLER

İşsizlik ödeneği alınan süre içinde;

• ikamet adresinin değişmesi,

• herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı alınması,

• yetkili sağlık kuruluşunca istirahatli kılınması,

• silahaltına alınılması,

• yurtdışına çıkılması,

• bir işte çalışmaya başlanması veya

• mahkeme kararıyla işe iade edilmesi,

hallerinde durum 15 gün içinde en yakın İŞKUR birimine veya Alo170’e bildirilmelidir.

İşsizlik ödeneğinden yararlananlar, kendi kusuru ve bilgilerdeki eksiklik veya yanlışlık nedeniyle yapılan fazla ödemeleri yasal faizi ile birlikte ödemek zorundadır.

MAAŞTAN KESİNTİ YAPILIR MI?

Sigortalı işsiz olarak nitelendirilen kişinin almakta olduğu işsizlik maaşından sadece damga vergisi kesilmekte olup başkaca bir vergi ve kesinti olmamaktadır. Damga vergisi oranı binde 7,59’dur.

İŞ SÖZLEŞMESİNİ HAKLI BİR NEDENLE FESHEDEN

Sigortalı olarak çalışmakta olduğu işyerinden 'Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri' olarak nitelendirilen ve işveren haklı fesih nedeni sunan hallerden dolayı işten çıkarılan işçi işsizlik maaşı alamaz.  İşverene haklı fesih sunan haller şu şekildedir;

• İş sözleşmesi yapıldığı sırada işçinin sözleşmedeki esaslı noktalardan biri için gerekeli vasıf ve şartları taşımadığı halde var olduğunu beyan etmesi,

• İşçinin, işverenin kendisi veya ailesinden biri hakkında şeref ve namusuna dokunacak sözler söylemesi,

• İşçinin başka bir işçiye tacizde bulunması,

• İşçinin işverene veya işçilerden birine sataşması, işyerinde alkol veya uyuşturucu kullanması,

• İşçinin işverenin güvenini kötüye kullanması, sırlarını açıklaması, hırsızlık yapması,

• İşçinin izin almadan veya haklı bir neden olmadan artarda 2 işgünü, 1 ay içinde 2 defa herhangi tatilden sonraki ilk iş günü veya 1 ay içinde 3 işgünü işe gelmemesi,

• İşçinin yapmasının zorunlu olduğu görevleri hatırlatıldığı halde yapmaması,

• İşçinin iş güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerindeki malı veya işyerinde bulunan makinaları veya başka maddeleri 30 günlük ücretiyle karşılamayacak derecede hasara uğratması,

İşçinin, işverence işinin haklı bir nedenle feshetme nedenlerdir. Bu nedenlerle işten çıkarılanlar işsizlik maaşı alamazlar.

İŞSİZLİK MAAŞI DONDURULUR MU?

İşsizlik maaşı kimi hallerde dondurulur iken kimi hallerde dondurulmaz. Dolayısıyla işsizlik maaşı almakta iken çalışmaya başlayan sigortalılar için 2 durum mevcuttur. Bunlardan birincisi, sigortalı işsiz, işsizlik maaşı aldığı sırada işe girer fakat kanun ön gördüğü şartları yerine getirmeden tekrar işsiz kalır ise daha önce hak etmiş olduğu işsizlik maaşını süresini bu süre doluncaya kadar almaya devam eder.

İkinci durum ise; sigortalı işsiz, işsiz maaşını aldığı sırada işe girer fakat kanun ön gördüğü şartların yerine getirilmiş olması sonrasında tekrar işsiz kalan sigortalı için yeni hak sahipliğinden doğan süre kadar işsizlik maaşı ödenecektir.  

ÖRNEK;

Yukarıdaki örnekte aynı son 3 yılda aynı işsizlik primi ödeme güne sahip ve aynı tarihte işten ayrılan aynı tarihte işe bulan Ayşe ve Fatma Hanımlardan, Ayşe Hanım; 10.03.2016 tarihinde işinden çıkarılmış yeni işe giriş yapmış olduğu tarih olan 10.06.2016’ya kadar 90 gün işsizlik maaşı almıştır.  İşsizlik süresi dolmadan ikinci girdiği iş yerinden 10.08.2016 tarihinde çıkarılmıştır. Ayşe hanım ilk işsizlik ödeneğinden toplamda 240 günden 90 günü kullanmış olup kalan 150 günlük işsizlik maaşını alabilecektir.

Fatma hanım ise, 10.03.2016 tarihinde işinden çıkarılmış 10.06.2016 tarihinde iş bulan Fatma hanım bu süreye kadar 90 gün işsizlik maaşı almıştır. İşsizlik süresi dolduktan sonra ikinci girdiği işten 10.08.2018 tarihinde çıkarılmıştır. Dolayısıyla Fatma Hanım eski hakkını kaybedecek fakat yeni girdiği işte son 120 hizmet akdine tabi olarak toplamda 720 gün işsizlik prim ödeme gününe sahip olduğu için yeni hak kazanacak ve toplamda 180 gün süre ile işsizlik sigortası kapsamında maaş alabilecektir.

İŞSİZLİK MAAŞI HACZEDİLEBİLİR Mİ?

Sigortalı işsizin Sosyal Güvenlik Kurumundan almakta oluğu işsizlik maaşı, nafaka borçları dışında haciz veya başkasına devir ve temlik edilemez.

HAKSIZ YERE İŞSİZLİK MAAŞI ALMANIN CEZASI

Sigortalı işsiz kendi kusuru ve bilgilerdeki eksiklik veya yanlışlık nedeniyle yapılan fazla ödemeleri yasal faizi ile birlikte geri ödemek zorundadır. Fakat ölen sigortalılar için ödenen yersiz sigorta ödeneği geri alınmaz.

EMEKLİLER İŞSİZLİK MAAŞI ALIR MI?

Emekli olduktan sonra hizmet akdine bağlı olarak bir işyerinde sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışanlar, çalıştıkları bu süre zarfında hem kendilerinden işsizlik sigortası primi kesilmemesi, hem de işsizlik ödeneğinden yararlanılabilmesi için herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı alınmaması şartı nedeniyle, kendi istek ve iradeleri dışında işten çıkartılmış olsalar bile işsizlik maaşından yararlanamazlar.

YURTDIŞINA ÇIKANLARIN MAAŞI KESİLİR Mİ?

Kişilerin işsizlik maaşları aldıkları sırada yurtdışına çıkmış olmaları İŞKUR’un çalışmaya hazır bulunma şartı ile bağdaşmadığı için sigortalı işsizin yurtdışına çıktığı tarihten itibaren işsizlik maaşı alma hakkı durur.

Sigortalı işsizin yurtdışına çıkış öncesi dilekçe ile bu durumu İŞKUR’a bildirmesi halinde ise işsizlik maaşı durur kişinin geri dönüşü ile geri kalan süre devam eder. Durumun İŞKUR tarafından tespit edilmesi halinde ise kişiye yapılan yersiz ödemeler yasal faizi ile birlikte geri istenir.

DEVLET MEMURLARI İŞSİZLİK MAAŞI ALABİLİR Mİ?

4/c kapsamında çalışmakta olan memurlar çalışmakta oldukları süre boyunca adlarına işsizlik primi yatırılmadığı için görevlerinden istifa etmek suretiyle veya görevden ihraç edildiklerinde işsizlik maaşı alma hakları bulunmamaktadır.

ASKERE GİDENLER İŞSİZLİK MAAŞI ALABİLİR Mİ?

Askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılmış sigortalı çalışanlar, askerlikte geçen süreleri boyunca işsizlik maaşı alamazlar. Fakat askerlik hizmeti sonrasında işyerinden alacakları işten ayrıma bildirgesi ve ile terhis olduktan sonra 30 gün içerinde İŞKUR’a başvurarak işsizlik ödeneği için gereken diğer şartların sağlanmış olması koşuluyla işsizlik maaşı alabilirler.

Terhis olduktan sonra başvuruda 30 günü geçirmiş olmak işsizlik maaşı için hak düşürücü bir süre değildir. Toplam işsizlik maaş süresi hakkından, gecikilen süre kadar kayba neden olur.

EVLİLİK NEDENİYLE İŞTEN AYRILANLAR 

İşsizlik sigortasından yararlanmak için öncelikli şart kişinin kendi istek ve kusuru olmaksızın işini kaybetmiş olmasıdır. Evlilik nedeniyle işten ayrılan ya da ikametgâh değişimi gibi nedenlerle ayrılmak zorunda kalan kadın işçinin kıdem tazminatı almaya hak kazanmasına rağmen işini kendi isteği ile bırakmış olmasından dolayı işsizlik maaşı alma hakkı bulunmamaktadır.

PART - TIME ÇALIŞANLAR MAAŞ ALABİLİR Mİ?

İş yerinde tam süreli olarak yapılan iş sözleşmelerindeki emsal sürenin üçte ikisine kadar yapılan çalışma kısmi süreli çalışma olarak adlandırılmaktadır. Kısmi süreli çalışan işçiler de tam süreli çalışan işçiler gibi kıdem tazminatı, yıllık izin ve hafta tatili haklarına sahiptir.

İşsizlik maaşında ise durum farklı idi. Şöyle ki; işsizlik maaşının şartlarından biri işten ayrılmadan en az 120 gün boyunca prim ödeyerek sürekli çalışma şartı idi. Bu durumda kısmi süreli çalışan ay içerisinde eksik kalan günlerini isteğe bağlı olarak borçlanabilir ve işsizlik maaşından yararlanabilirdi.  7161 sayılı kanun ile 120 gün prim ödeyerek sürekli çalışmış olma şartının yerine hizmet akdine tabi olarak çalışmış olma şartının getirilmesi beraber kısmi süreli çalışanlar için diğer şartları taşıması koşuluyla borçlanma yapmadan işsizlik maaşından yararlanma hakları oluşmuştur.

YAŞI BEKLEMEK İÇİN İŞTEN AYRILANLAR 

İstifa edilmesi halinde kıdem tazminatı almak için önemli ayrıntı işe giriş tarihidir. Sigortalılar için işe giriş tarihine göre değişkenlik gösteren sürelerde ki kadar sigortalılık süresini ve prim gün sayısını doldurduktan sonra işten ayrılıp kıdem tazminatı alma hakları vardır.

Fakat bu yolla işten ayrılan kişilerin işsizlik maaşının ön önemli şartlarından bir olan kişinin kendi istek ve kusuru olmaksızın işini kaybetmiş olması şartını sağlamadığı için işsizlik maaşı alma hakları bulunmamaktadır.

YETİM AYLIĞI ALANLAR MAAŞ ALIR MI?

Ölen kişinin geride bırakmış olduğu kız ve erkek çocuklarına SGK tarafından sağlanan desteğe yetim aylığı denilmektedir. Geride kalan kız veya erkek çocukların kendi sigortalılıkları kapsamında gelir veya aylık bağlanmamış olması şartıyla;

• Erkek çocuk, öğrenci değil ise 18 yaşına, lise eğitimde ise 20 yaşına, üniversite eğitiminde ise 25 yaşına kadar,

• Kız çocuk yaşı ve eğitim durumu ne olursa olsun evlenene kadar,

• Hem kız hem de erkek çocuk sağlık kurulu kararı ile çalışma gücünün %60’nı kaybetmiş ise sürekli,

Yetim aylığı almaya hak kazanır.

İşsizlik maaşı aldığı sırada yetim kalan erkek veya kız çocuklardan yetim aylığı almakla ilgili şartları taşımaları şartıyla işsizlik maaşlarının kesilmesine yol açacak bir neden bulunmamaktadır.

Çünkü işsizlik maaşı geçici bir ödenek olup çalışma durumu da esas alınarak kişiye en fazla 10 aya kadar kişiye verilecektir.  Dolayısıyla diğer şartlarında taşınması şartıyla hem işsizlik maaşı hem de yetim aylığının alınmasında engel bir durum bulunmamaktadır.

ÖRNEK; 

Bir fabrikada çalışan ve evli olmayan Fatma Hanım, 10.06.2017 tarihinde işten çıkarılmış, işsizlik ödeneği almak için gerekli şartları sahip olduğu için işsizlik maaşı almaktadır. 10.08.2017 tarihinde sigortalı olarak çalışmakta olan Fatma Hanımın babası Hasan Beyin vefat etmiştir. Hasan Beyin vefatı nedeniyle sosyal güvenlik kurumuna başvurarak yetim aylığı alma hakkı vardır.

Covid-19’a bağlı kısa çalışma süreleri işsizlik sigortası

süresinden mahsup edilmemektedir.

Pandemi dolayısıyla kısa çalışma uygulamasına dahil edilmiş işçilerin kısa çalışmada geçirdikleri süreler, işçinin hak ettiği işsizlik ödeneğine süresinden düşülmekteyken, 30.06.2020 tarihinde resmi gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı doğrultusunda işçilerin kısa çalışmada geçirdikleri süreleri işsizlik ödeneğine esas süreden mahsup edilmemektedir.

İşsizlik ödeneği alanları istihdam eden

işverenlere teşvik var

İşsizlik ödeneği alanların; işe alındığı tarihten önceki aydan başlayarak işe alan işyerine ait son altı aylık dönemde, prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama sigortalı sayısına ilave olarak işe alınması kaydıyla, kişinin kalan işsizlik ödeneği süresince prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan kısa vadeli sigorta primi tutarının yüzde biri olmak üzere işçi ve işveren payı sigorta primleri ile genel sağlık sigortası primi, kalan işsizlik ödeneği süresince Fondan karşılanır. Yani Kısa vadeli sigorta primlerinin %1’i ile uzun vadeli sigorta primleri ve genel sağlık sigortası priminin tamamı, kalan işsizlik ödeneği süresince, İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmaktadır (%20+%12,5+1=%33,50).

İşverenlerce; aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresi içerisinde SGK’ya verilmesi ve primlerin yasal süresi içerisinde ödenmesi gerekmektedir. İşçinin, işten ayrıldığı işyerinde tekrar işe başlaması halinde bu teşvik hükümlerinden yararlanılamaz.

PAYLAŞ :