04.07.2020
YATIRIMLARA PROJE BAZLI DEVLET YARDIMI
VERİLMESİNE İLİŞKİN KARARDA DEĞİŞİKLİK YAPILDI
2681 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 17/10/2016 tarihli ve 2016/9495 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Karar’da bazı değişiklikler yapıldı.
Yatırım tamamlama vizesini müteakip üç yıl boyunca her yıl net satışların asgari %2’si kadar araştırma ve geliştirme harcaması yapıldığının yeminli mali müşavir raporu ile tevsik edilmesi halinde vergi indirimi desteği, 20/8/2016 tarihli ve 6745 sayılı Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 80 inci maddesinde belirlenen azami oranları aşmamak kaydıyla, Destek Kararında belirlenen yatırıma katkı oranına beş puan ilave edilmek suretiyle uygulanacaktır.
Türkiye’de mevcut durumda veya gelecekte ortaya çıkabilecek kritik ihtiyaçlarını karşılayacak, arz güvenliğini sağlayacak, dışa bağımlılığım azaltacak, teknolojik dönüşümünü gerçekleştirecek, yenilikçi, Ar-Ge yoğun ve yüksek katma değerli yatırımların proje bazlı olarak desteklenmesi amacıyla 26 Kasım 2016 tarihli Resmi Gazetede ve 29900 sayılı Resmi Gazetede 17/10/2016 tarihli ve 2016/9495 sayılı Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Karar yayımlanmıştı.
28 Haziran 2020 tarih ve 31169 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2681 sayılı Cumhurbaşkanı Kararına Ekli “Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar” ile söz konusu Kararda bazı değişiklikler yapılmıştır.
Yapılan değişiklikler özetle aşağıdaki gibidir.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen yatırım konusunda davet ve çağrıda bulunulduğunda; belirtilen davet veya duyuruya istinaden kullanıcı tarafından Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi (E-TUYS) uygulamasında yer alan tanımlı alanların doldurulması ve bağımsız danışmanlık kuruluşları veya Türkiye’de yerleşik kalkınma ve/veya yatırım bankalarınca hazırlanan Karar Ek-1'in E-TUYS üzerinden elektronik ortamda yüklenmesi gerekmektedir. Söz konusu düzenleme yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Öte yandan E-TUYS uygulamasında yer alan tanımlı alanların doldurulması ve bağımsız danışmanlık kuruluşları veya Türkiye’de yerleşik kalkınma ve/veya yatırım bankalarınca hazırlanan Karar Ek-1'in E-TUYS üzerinden elektronik ortamda yüklenmesine ilişkin düzenleme Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında proje bazlı desteklerden yararlanmak üzere yapılacak müracaatlar için uygulanmayacak olup; 18/9/2019 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde Yürürlüğe girmiştir.
Gerçekleşen sabit yatırım tutarının, Destek Kararında öngörülen toplam sabit yatırım tutarının altında gerçekleşmesi durumunda; faiz veya kâr payı desteği, enerji desteği, nitelikli personel desteği ve hibe desteği için belirtilmiş olan azami tutarlar, gerçekleşen yatırım tutarının öngörülen sabit yatırım tutarına oranı nispetinde düşürülecek ve varsa fazladan yararlandırılan destekler geri alınacaktır.
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda belirlenen mücbir sebep ve fevkalade hal durumu nedeniyle yatırıma başlayamayanlar hariç olmak üzere, Destek Kararının yürürlük tarihinden itibaren üç yıl içerisinde asgari 200 milyon TL veya Destek Kararında belirtilen yatırım tutarının yüzde onu kadar yatırım harcaması gerçekleştirildiğinin, Kararın onuncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamında tevsik edilememesi halinde ilgili yatırımlara ilişkin Destek Kararı yürürlükten kaldırılacaktır. Belirtilen sürede başlanamayan yatırımlar için Cumhurbaşkanınca bir yıl ek süre verilebilir. Belirtilen üç yıllık süre, daha önce yürürlüğe konulmuş Destek Kararları için 28.06.2020 tarihinde başlayacaktır.
Enerji desteği uygulamasına, firma tarafından talep edilmesi halinde yatırımın kısmen işletmeye geçişinin Bakanlıkça görevlendirilen en az iki eksper tarafından yerinde tespit edildiğine ilişkin ekspertiz raporunun onaylanması ile yatırım harcamalarına ilişkin yeminli mali müşavir raporunun Bakanlığa gönderilmesini veya yatırım tamamlama vizesi yapılarak tamamen işletmeye geçilmesini müteakip başlanabilir. Kısmen işletmeye geçildiğinin yerinde tespit edilmesi halinde gerçekleşen makine ve teçhizat tutarının yatırım teşvik belgesinde öngörülen makine ve teçhizat tutarına oranı nispetinde enerji desteği kullandırılabilir. Kısmen işletmeye geçişe ilişkin tespit işlemi azami yılda bir defa yapılabilir ve yatırım tamamlama vizesinden önce yararlanılabilecek toplam enerji desteği tutarı Destek Kararında belirlenen azami enerji desteği tutarının yüzde ellisini geçemez.
Sigorta primi işveren hissesi desteği uygulamasına, yatırımcı tarafından talep edilmesi ve Bakanlıkça uygun bulunması halinde yatırım tamamlama vizesinden önce de başlanabilecektir. (26/11/2016 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir)
Yatırım tamamlama vizesini müteakip üç yıl boyunca her yıl net satışların asgari %2’si kadar araştırma ve geliştirme harcaması yapıldığının yeminli mali müşavir raporu ile tevsik edilmesi halinde vergi indirimi desteği, 20/8/2016 tarihli ve 6745 sayılı Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 80’inci maddesinde belirlenen azami oranları aşmamak kaydıyla, Destek Kararında belirlenen yatırıma katkı oranına beş puan ilave edilmek suretiyle uygulanacaktır. (26/11/2016 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir)
Yatırım Fizibilitesi
Açıklama: Projenin fizibilite çalışması sonucu ortaya çıkan verilerin incelenmesi, yatırımın yapılabilir olup olmadığına ilişkin durumun ortaya konulması beklenmektedir.
FİZİBİLİTE RAPORU
1. Şirkete İlişkin Bilgiler
1.1. Şirketin Adı
1.2. Şirket Adres ve Tel Numarası
1.3. Bağlı Bulunduğu Vergi Dairesi ve Hesap Numarası
1.4. Faaliyet Konusu
1.5. Ortaklık Yapısı
2. Projeye İlişkin Bilgiler
2.1. Projenin Tanımı
2.2. Sektörü
2.3. Yatırım Cinsi
2.4. Yatırım Yeri ve Bölgesi
2.5. Kapasitesi
2.6. Yatırım Süresi
Yatırıma Başlama Tarihi
Yatırım Bitiş Tarihi
2.7. İstihdam
Mevcut
Yatırım Sonrası
Nitelikli Personel
3. Teknik analiz
3.1.Ürün ve Girdi Analizi: Üretim sürecine girdilerin hangi aşamada ne miktarda girdikleri ile hangi aşamalarda yan ürünlerin ve nihai ürünlerin çıktığı belirtilecektir. Bu bölümde üretim akış şemasına yer verilecektir.
3.2.Kuruluş Yeri Analizi: Yatırım yeri olarak seçilen yerin gerekçeleri anlatılacaktır. Kuruluş yeri, teknik, ekonomik ve finansal açıdan değerlendirilecektir. Kuruluş yerine ilişkin izin, kamulaştırma, tahsis, irtifak hakkı, mülkiyet devri vs. durumları ve altyapı imkânları hakkında bilgi verilecektir.
3.3.Teknoloji Analizi: Üretilecek ürünün alternatif üretim teknik ve yöntemleri var ise bunlar belirtilecektir. Kullanılacak teknoloji ve gerekçesi hakkında bilgi verilecektir. Belirlenen teknoloji ile üretim yapabilmek için gerekli olan makine ve ekipman listesi ve öngörülen maliyetleri belirtilecektir.
3.4.Kapasite Analizi: Seçilen kapasitenin teknik olarak optimal olup olmadığı açıklanacaktır. Daha yüksek ve düşük kapasitelerin finansal ve teknik olarak tercih edilmemesi gerekçelendirilecektir.
3.5.Organizasyon Yapısı ve Yatırım Planı: Yatırım için gerekli olan işgücü ve nitelikleri ile personelin hangi alanda kullanılacağı gerekçelendirilecektir. Nitelikli personel ihtiyacı var ise söz konusu personele neden ihtiyaç duyulduğu konusunda bilgi verilecektir. Ayrıca yatırımın ne kadar zamanda tamamlanacağı ve hangi ay/yıllarda hangi aşamalarının tamamlanacağı çizelge ile gösterilecektir.
3.6.Teknik Analiz Tabloları: Tablolar, talep edilen destekler dikkate alınarak ve alınmadan olmak üzere iki ayrı şekilde hazırlanacaktır.
3.6.1.Toplam Yatırım Tutarı ve Yıllara Dağılımı Tablosu
3.6.2.Tam Kapasitede Yıllık İşletme Giderleri Tablosu
3.6.3.Tam Kapasitede Yıllık İşletme Gelirleri Tablosu
3.6.4.İşletme Sermayesi İhtiyacı Tablosu
4. Ekonomik analiz
4.1.Sektörel Analiz
•Sektörün ve ürünün tanımı
•Türkiye’de ve dünyada üretici sayısı ve üretim kapasitesi
•Türkiye’de üretim miktarı ve kapasite kullanım oranı
•Türkiye’de ve dünyada dış ticaret verileri, dış ticaret beklentileri
•Hammadde temini 4.2.Firma Analizi
•Firmanın sektördeki yeri
• Firmanın son 3 yıla ilişkin mali tabloları ve tabloların analizi (likidite, finansal yapı, faaliyet ve karlılık oranlarına ilişkin analizi de içerecek şekilde)
•Satış ve rekabet olanakları
•Üretim ve satış tahmini
•Satış fiyatları ve vade koşulları
•İhracat-ithalat tahmin tablosu (işletmeye geçişten itibaren 10 yıl)
•Tam kapasitede doğrudan - dolaylı istihdam tahminleri
4.3.Ekonomik Çıktı Analizi: Bu bölümde mevcut ve beklenen talep ve arz yapısına bağlı olarak firmanın hangi yıllarda hangi kapasitede çalışacağı ekonomik olarak öngörülecektir. Girdi ve çıktı fiyatlarına ilişkin beklentiler ile mevcut alım/satım vadelerine ilişkin beklentiler bu bölümde belirtilecektir.
5. Mali ve karlılık analizi (Talep edilen destekler dikkate alınarak ve alınmadan iki ayrı analiz yapılacaktır.
•Toplam finansman ihtiyaçları ve kaynakları
•Proforma gelir gider tablosu (projenin geleceğe dönük değerlendirilmesi)
•Proforma nakit akım tablosu
•Maliyet tablosu
•İç verimlilik oranı
•Net bugünkü değer
•Geri ödeme süresi
•Karlılık endeksi
Bölüm 3- Etki Analizi
Aşağıdaki hususlar da dikkate alınarak hazırlanacak etki analizinin Bakanlığa sunulması gerekmektedir.
1. Proje ile üretilecek ürünün kritik ihtiyaçları karşılayabilme ve arz güvenliği sağlama potansiyeli
Göstergeler: Söz konusu ürünün proje öncesi (son 3 yıllık) yurt içi üretimi, ithalatı, projenin yıllık kapasitesi (miktar ve/veya değer olarak), Arz güvenliğine yönelik; ürün ithalatının temel olarak hangi ülkelerden yapıldığı (yüzde oran olarak)
2. Projenin ulusal güvenlik acısından önem taşıyan veya tedarikinde güçlük çekilen ürün veya teknoloji üretimine katkısı
Göstergeler: Ürünle ilgili (varsa) yurt içi üretim ve ithalat bilgileri; ürün ve/veya teknolojiyle ilgili uluslararası standart, patent, faydalı model, marka vb. tescil bilgileri, ARGE harcamalarının toplam ciroya oranı (son 3 yıllık), mevcut işletmelerde çalıştırılan ARGE personeli sayısı, yatırım tamamlandığında çalıştırmayı öngördüğü ilave ARGE personeli sayısı
3. Proje ile üretilecek ürünün ithalat bağımlılığımızı azaltmaya katkısı
Göstergeler: Ürün ile ilgili son bir yıla ait ithalat ve yurt içi üretim bilgileri; proje sonucu ulaşılacak üretim ile geleceğe yönelik üretim ve ithalat projeksiyonları
4. Yatırım ile sağlanacak katma değer
1 Firma tarafından kriterlere ilişkin kısa açıklama yapılacak, yatırımın belirtilen başlıklarda ülke ekonomisine kazandıracakları ilgili göstergeler doğrultusunda ifade edilecektir. İlgili kritere ilişkin belirtilecek bir husus bulunmaması durumunda açıklama bölümü boş bırakılacaktır.
Göstergeler: 2012/3305 sayılı Karar eki 2012/1 sayılı Tebliğ Ek-10'da belirtilen usul ve esaslara göre enerji işçilik ve amortisman giderleri hariç olmak üzere hesaplanacak katma değer oranı
5. Projenin ülkemizin rekabet gücüne ve ihracat potansiyeline katkısı
Göstergeler: Söz konusu ürünle ilgili küresel kapasite, üretim miktarları ve uluslararası referans fiyat seviyesi ile proje kapasite ve fiyat tahminlerinin karşılaştırılması, ürünün global çapta ihracat hacmi, ihracat öngörüsü
6. Yatırımın teknolojik seviyesi
Göstergeler: Proje konusu ürünlerin OECD teknoloji sınıflandırmasına göre yüksek veya orta-yüksek teknoloji olup olmadığı ve üretim teknolojisi.
7. Etkileşimde olduğu sektörlere teknolojik transfer sağlama potansiyeli (kaldıraç etkisi) Göstergeler: Firmanın, tedarik zincirinde bulunması tahmin edilen firmalara sağlayacağı teknolojiler ile ilgili bilgi
8. Üniversiteler ve araştırma kuruluşlarının projeye dahli
Göstergeler: Üniversite ve araştırma kuruluşlarıyla yapılması planlanan protokoller, bu kuruluşlardan edinilecek hizmetin adam/saat karşılığı (ve/veya protokollerin mali büyüklüğü) 9. Yatırımın ve üretilecek ürünün yerli girdi oranı
Göstergeler: Münhasıran bu projeye istinaden yurt içinden temin edilecek hammadde ve ara malları oranına ilişkin, işletme tarihinden itibaren 3 yıllık projeksiyon
10. Yatırım ile istihdam edilecek nitelikli personel sayısı, profili ve gerekçesi Göstergeler: Çalıştırılacak nitelikli personel sayısı ve niteliği
11. Yatırımın çevresel etkilerinin en alt düzeye indirilmesi
Göstergeler: Şirketin ve/veya bulunduğu bölgedeki yerel yönetimlerin alması gereken çevresel önlemler ve bu önlemlerin mali değeri, üretim sonucu ortaya çıkabilecek atık miktarı, geri dönüşebilir atık olması durumunda yeniden ekonomiye kazandırıldığında elde edilecek gelir, geri dönüşüme ilişkin yatırım tutarı
12. Doğal kaynakların etkin kullanımı
Göstergeler: Gerek yurt içinde üretilen, gerekse ithal edilen değerli doğal kaynaklara (maden, mineral vb.) yönelik talep projeksiyonları, bu girdilerin ürün maliyetindeki oranı 13. Yatırımın istihdam yaratmaya katkısı
Göstergeler: Proje ile yaratılacak istihdamın detaylı analizi; mavi-beyaz yakalı çalışan sayısı, AR-GE personeline yönelik istatistikler (lisans üstü/doktoralı personel) nitelikli işgücü ücret desteği talep ediliyorsa bu işgücüne yönelik bilgiler (sayısı, nitelikleri - eğitim bilgisi, uluslararası yayın, iş tecrübesi vb.)
14. Yatırımın ölçek açısından değerlendirilmesi
Göstergeler: Yatırımın ölçeğinin ülkemizdeki ve dünyadaki kurulu kapasiteler ile karşılaştırılması, yatırım büyüklüğünün uluslararası ticaret miktarı ve fiyatlarına tahmini etkisi
Bölüm 4 -Talep Edilen Destekler ve Gerekçeleri
Açıklama: Bu bölümde yatırımcının hangi desteklerden faydalanmak istediğinin tespit edilmesi ve bu desteklerden faydalanması durumunda yatırım fizibilitesinde ortaya çıkacak değişimin gözlenmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda;
a) Yatırımcının talep ettiği destekler.
b) Desteğin yatırım için kritik önemi,
c) Destek sonucunda yatırımın gelecekteki nakit akışında, yatırımın geri dönüş süresinde ve geri dönüş oranındaki değişimin her bir destek unsuru için ortaya konulması,
d) Talep edilen toplam destek tutarının toplam sabit yatırım tutarına oranı (Yardımyoğunluğu) belirtilecektir.
Bölüm 5- Genel Değerlendirme ve Sonuç
Açıklama: Bu bölümde daha önceki bölümlerde verilen bilgilerin ve elde edilen sonuçların genel değerlendirmesinin yapılarak yatırım projesinin yapılabilirliğine ilişkin görüşlerin ortaya konulması beklenmektedir.
Not: Yatırımcı firma tarafından Proje Başvuru Formatında yer alan tüm bilgilerin doğru, tutarlı, eksiksiz olup olmadığı kontrol ve teyit edilmelidir. Proje Başvuru Formatında yer alan bilgilerin doğru olması başvuru sahibinin sorumluluğundadır.