EVLİLİK İZNİ HAKKINDA
BİLİNMEYENLER
İş Kanunu yıllık izinleri düzenlediği gibi bazı özel durumlar için işçilere mazeret izni hakkı da tanımaktadır. Bu haklardan biri de sıkça karşımıza çıkan Özel Sektörde Evlilik İzni hakkıdır. İşçi evlilik durumunda ücretinden kesinti yapılmadan 3 gün mazeret izni kullanabilmektedir.
Bu izin 4857 Sayılı İş Kanunu Ek Madde 2 (Ek: 4/4/2015-6645/35 md.)’de şu şekilde düzenlenmiştir:
“İşçiye; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde üç gün, eşinin doğum yapması hâlinde ise beş gün ücretli izin verir.”
Bu süreler asgari sürelerdir, iş sözleşmelerinde arttırılabilir.
Evlilik izni ne zaman kullanılır?
Yasada bu iznin ne zaman ve nasıl kullandırılacağı ile ilgili açık bir hüküm bulunmamaktadır. İznin nikâh öncesi ya da nikâh sonrası kullanılması ile ilgili de bir kural yoktur. Yalnızca bu izni kullanabilmek için evliliğin gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Evlilik izni evliliğin gerçekleştiği süreçte de kullanılabilir, evlilik sonrasında da kullanılabilmektedir. İşveren ve işçi kendi arasında anlaşarak bu sürelerin ne zaman kullanılacağına karar verebilir.
Evlilik izni kullanımında nikâh töreni için gün alınması, nikâh tarihi, nikâh davetiyesinde belirtilen gün veya düğün tarihi dikkate alınarak izin süresi başlatılabilmektedir.
Hafta Tatili/Genel Tatil/Ulusal Bayrama Denk Gelen Evlilik İzinleri
Evlilik izninin, İş Kanunu ilgili maddesinde “gün” olarak belirtilmiş olması uygulamada farklılıklara neden olmaktadır.” İşgünü” olarak belirtilmediği için genel tatil/ulusal bayram/hafta tatiline denk gelen süreleri de iznin içinde kabul eden görüşler vardır.
İzin süresinin yalnızca “gün” olarak belirtilmesi bu iznin işgünü olarak değerlendirilmeyeceği anlamına gelmemelidir. İşçinin ücretinden hiçbir kesinti yapılmadan verilen bu izin için işçinin çalıştığı günler dikkate alınmalıdır.
Evlilik izni ücretten kesilir mi? Yıllık izin hakkından düşer mi?
Evlilik izninin çalışma günlerinden sayılması 4857 Sayılı İş Kanunu 46. Madde b bendinde şu şekilde düzenlenmiştir:
“b) (Değişik: 4/4/2015-6645/35 md.) Ek 2 nci maddede sayılan izin süreleri, çalışılmış günler gibi hesaba katılır.”
Yasa ile verilen 3 günlük evlilik izni, yıllık izinden bağımsız olarak düzenlenmiş bir ücretli izindir, yıllık izin sürelerinden düşmez. Evlilik izninde olduğu süreler için işçiye çalışmış gibi ücreti ödenir.
Evlilik izni birden fazla kez kullanılabilir mi?
Yapılan her evlilik için evlilik izni kullanılabilmektedir.
İşverene belge verilmeli
Evlilik izni talebinde bulunan işçi, evlilik iznini resmi nikah tarihinden önce almak istiyorsa evlendirme dairesinden nikah tarihini ve saatini belirten onaylı bir evrak almalı ve izin talep dilekçesi ile işverene sunmalıdır. Diğer taraftan, izin resmi nikahtan sonra kullanılmak isteniyorsa evlilik cüzdanının bir örneğinin işverene sunulması gerekir.
Bayrama denk gelirse
Uygulamada kafaları karıştıran önemli hususlardan biri de evlilik izninin veya genel olarak mazeret izninin hafta tatili, genel tatil veya ulusal bayram günlerine denk gelmesi. Bu karışıklığın sebebi, İş Kanunu’nda yer alan düzenlemede evlilik izninin ‘gün’ olarak belirtilmiş olması. Kanundaki ilgili düzenlemede evlilik izninin ‘işgünü’ olarak belirtilmemiş olması nedeniyle genel tatil, ulusal bayram veya hafta tatiline denk gelen sürelerin, iznin içinde kabul edilmesi gerekiyor.
Kişi yeniden evlenirse
Yapılan her evlilik için evlilik izni kullanılabiliyor. Dolayısıyla, birden fazla kez evlenen çalışanlar her evliliklerinde bu izne hak kazanıyorlar. İşverenin, ‘daha önce bu izni kullanmıştın’ diyerek işçiye ücretli izin vermekten kaçınması gibi bir durum söz konusu değil.
