02.05.2024
YEME İÇME HİZMETLERİNDE
KDV ORANLARININ UYGULANMASINA İLİŞKİN
KDV GENEL UYGULAMA TEBLİĞİ
DEĞİŞİKLİĞİ YAYIMLANDI
27.4.2024 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 51 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile yeme içme hizmetlerinde KDV oranlarının uygulanmasına ilişkin açıklamalar yapıldı.
Bilindiği üzere 7346 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 10 Temmuz 2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere;
%18 olarak uygulanmakta olan genel KDV oranı %20’ye % 8 KDV’ye tabi teslim ve hizmetlerin KDV oranı %10’a, yükseltilmişti.
Tebliğe göre (G) Lokantasında yemek yiyen müşteri (D), lokantadan ayrılırken 1 kg baklava satın aldıysa, lokanta, müşteriye vermiş olduğu yemek hizmeti ile baklava satışında %10 oranında KDV hesaplayacaktır.
GİB, basın açıklamasında Tebliğin uygulamada görülen yanlışların düzeltilmesi ve suistimallerin önlenmesine yönelik hazırlandığını belirtmiştir. Ancak Tebliğ değişikliği 1/5/2024 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir.
Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 28’inci maddesinde, katma değer vergisi oranının vergiye tabi her bir işlem için %10 olduğu, Bakanlar Kurulunun bu oranı, dört katına kadar artırmaya, % 1'e kadar indirmeye, bu oranlar dâhilinde muhtelif mal ve hizmetler ile bazı malların perakende safhası için farklı vergi oranları tespit etmeye yetkili olduğu belirtilmiştir.
Bu kapsamda katma değer vergisi oranları, değişik tarihlerde çıkarılan Bakanlar Kurulu/Cumhurbaşkanı Kararları ile farklı mal teslimleri ile hizmet ifaları için farklı oranlarda uygulanmıştır.
Son olarak 30/12/2007 tarihli ve 26742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2007/13033 sayılı BKK ile mal ve hizmetlere uygulanacak katma değer vergisi oranlarının tespitine ilişkin daha önceki bütün kararnameler yürürlükten kaldırılarak, KDV oranları için temel bir düzenleme yapılmıştır.
Bu düzenlemede, mal ve hizmetlere halen uygulanmakta olan üçlü oran sistemi ve oranlar aynen korunarak mal teslimleri ile hizmet ifalarına uygulanacak katma değer vergisi oranları,
a) Ekli listelerde yer alanlar hariç olmak üzere, vergiye tabi işlemler için, %18
b) Ekli (I) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için, %1
c) Ekli (II) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için, %8
olarak tespit edilmiştir. Söz konusu Karar ekinde yer alan vergi oranlarında, daha sonra muhtelif tarihlerde değişiklikler yapılmıştır.
Bu kapsamda 7 TEMMUZ 2023 tarihli ve 32241 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7346 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 2007/13033 sayılı BKK’ın da yapılan değişiklik ile
%18 olarak uygulanmakta olan genel KDV oranı %20’ye
Karara Ekli (II) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için uygulanmakta olan %8 KDV oranı %10’a,
yükseltilmişti.
27.4.2024 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 51 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile yeme içme hizmetlerinde KDV oranlarının uygulanmasına ilişkin açıklamalarda bulunulmuştur.
2.4. Yiyecek ve İçecek Sunulan Yerlerde KDV Oran Uygulaması
2.4.1. Kapsam
2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına ekli (II) sayılı listenin [386] 24 üncü sırasında yer alan; kahvehane, kır kahvesi, çay bahçesi, çay ocağı, kıraathane, kafeterya, pastane, ayakta yemek yenilen yerler, yemeği pakette satan veya diğer şekillerde yemek hizmeti sunan yerler (hazır yemek şirketleri dâhil), lokanta, içkili lokanta, kebapçı ve benzeri yerlerde verilen hizmetlerde KDV oranı (…) olarak (% 10) uygulanmaktadır.
İndirimli oran uygulanan yerlerde verilen hizmetler içinde alkollü içecek servisinin de bulunması halinde, hizmetin alkollü içeceklere ilişkin kısmına KDV (% 20) oranı uygulanır. Alkollü içecekler, Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listenin (A) cetvelinde yer alan içecekleri (kolalı gazozlar hariç) ifade etmektedir.
Yukarıda sayılan işletmeler toplam hizmet bedeli içinde alkollü içeceklere ilişkin olan ve olmayan kısmı hesaplayarak faturada ayrıca gösterirler ve alkollü içeceklere isabet eden kısım üzerinden diğer kısım üzerinden (% 20), KDV hesaplayarak KDV tutarını (% 10) ayrı ayrı ve toplam olarak faturada gösterirler.
Gazino, açık hava gazinosu, bar, dans salonu, diskotek, birahane, kokteyl salonu ve benzeri yerlerde verilen hizmetler oranında KDV’ye tabidir.
Yukarıda belirtilen yerlerin tanımı ve tasnifinde, 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı, 4/7/1934 tarihli ve 2559 sayılı, 14/6/1989 tarihli ve 3572 sayılı, 12/4/2000 tarihli ve 4562 sayılı, 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı, 22/2/2005 tarihli ve 5302 sayılı ve 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Kanunlara göre yürürlüğe konulan "İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik" ve ilgili diğer mevzuat esas alınır.
Bu işletmeler prensip olarak hizmet işletmesi buralarda imal edilen veya dışarıdan temin edilen gıda maddelerinin buralarda veya dışarıda müşterilere içeceklerde hesaplanır.
Örnek 1:
(K) Kahvecisi, kendi hazırladığı yanında (T) işletmesinden temin ettiği keklerin de satışını yapmaktadır. Self-servis olarak hizmet veren işletmeye gelen müşteri sipariş ettiği kahvenin yanında ıslak kek satın almış ve işletmeye ait alanda oturmak yerine siparişlerinin paketlenmesini istemiştir. Ayrıca 100 gr Türk kahvesi çektirmiştir. Kafeterya ruhsatına sahip olan (K)’nın yaptığı bu satışların tamamında %10 oranında KDV hesaplanacaktır.
Örnek 2:
(G) Lokantasında yemek yiyen müşteri (D), lokantadan ayrılırken 1 kg baklava satın almıştır. Lokanta, müşteriye vermiş olduğu yemek hizmeti ile baklava satışında %10 oranında KDV hesaplayacaktır.
Bu işletmelerin telefonla veya internet üzerinden sipariş suretiyle adrese gönderme, gel-al gibi yöntemlerle
yaptıkları tüm satışlar da aynı mahiyettedir.
Örnek 3:
(A) Pastanesi, telefonla verilen sipariş üzerine imalathanesinde 8 kişilik doğum günü pastası hazırlamıştır. Müşteri pastanın ev adresine gönderilmesi yerine iş çıkışı pastaneye gelerek pastayı alacağını bildirmiştir. İş çıkışında sipariş pastanın yanında 1 kg kuru pasta ve 2 şişe limonata satın almıştır. Pastane işletme ruhsatına sahip (A)’nın sipariş suretiyle hazırladığı pasta ve yanındaki gıda satışlarında %10 oranında KDV hesaplanacaktır.
Öte yandan, yiyecek ve içecek hizmetlerine yönelik işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunmadığı müşterilerine masa, oturma yeri, tezgâh gibi servis yapılabilen alanlarda yiyecek ve içecek hizmetleri sunanların bu yerlerde yaptıkları gıda satışları da 2007/13033 sayılı BKK eki (II) sayılı listenin 24 üncü kapsamındadır.
Örnek 4:
Sahilde faaliyet gösteren (B) Büfe İşletmesi, yiyecek ve içecek hizmetlerine yönelik işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunmadığı büfesinin önüne yerleştirdiği masa ve taburelerde oturan müşterileri ile sahilde bulunan şezlonglarda denize girenlere tost, çay ve meşrubat satışı yapmaktadır.
(B) Büfe İşletmesi, fiilen yiyecek ve içecek hizmetleri sunduğundan hazırladığı tost ve çayın yanında dışarıdan hazır temin ettiği gıda maddelerinin satışında %10 oranında KDV hesaplayacaktır.
Yukarıda sayılan hizmet konaklama tesislerinin bulunması halinde, Kültür ve Turizm Bakanlığına veya ilgili belediyeye başvurularak, bu yerlerin belirten bir yazı alınır. Bakanlık veya belediye, söz konusu hizmet birimlerinin mahiyetini bu bölümün paragrafında belirtilen çerçevesinde tespit eder.
Tesislerinin bünyesindeki birimlerinde sunulan hizmetlerde oranı bu tespit esas alınarak uygulanır.
Öte yandan, turizm işletmesi belgesine sahip konaklama tesislerinde, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından verilen söz konusu belgede, yiyecek ve içecek sunulan mekânların açıkça olması göz önüne alınarak, Bakanlıktan ayrıca bir yazı alınması zorunluluğu bulunmamaktadır. Buna kapsamdaki konaklama tesislerince vergi dairesine turizm işletmesi belgesinin bir örneğinin ibraz edilmesi yeterlidir.
Turizm işletmesi belgesine olmayan mükellefler ise ruhsat veren yerel yönetim biriminden alacakları yazıyı vergi dairesine ibraz ederler.
Konaklama tesislerinin bünyelerindeki bu tür hizmet birimlerinin, işletmeye açılmadan önce bu yazının temin edilerek vergi dairesine verilmesi zorunludur.
Söz konusu yazının, bu tür hizmet birimlerinin işletmeye açılmadan temin edilerek vergi dairesine verilmemesi halinde, mahiyetlerine bakılmaksızın bu yerlerde verilecek hizmetlere genel KDV oranı uygulanır.
2.4.2. Konaklama Tesislerinin Bünyesindeki Hizmet Birimlerinde Yiyecek-İçecek Hizmetleri
2007/13033 sayılı Kararnamenin eki (II) sayılı listenin ([388]) 24 üncü sırasına göre otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinin bünyesindeki;
- Lokanta, restaurant, restaurante,
- Alakart lokantası,
- Kahvaltı salonu,
- Açık yemek alanı,
- Yemek terası,
- Kafeterya, snack bar, vitamin bar,
- Pasta salonu,
- Lobi,
gibi mekanlarda verilen hizmetlerde oranında KDV uygulanır. Bu yerlerde alkollü içecek servisinin de bulunması halinde Tebliğin (III/B-2.4.1.) bölümünün ikinci paragrafında yapılan çerçevesinde işlem yapılacağı tabiidir. Öte yandan, konaklama bünyesinde yer alan ve yukarıda sayılanlar dışında kalan verilen yiyecek içecek hizmetleri ise genel vergi oranına tabi olacaktır.
2.4.3. Yemek Çeki, Kuponu Kartlarının Kullanıldığı yemek Hizmetlerinde Organizatör Firmaların Durumu
Organizatör firmaların yemek kuponu ve yemek kartı vermek suretiyle ifa ettikleri müşterilerden tahsil edilen tutar içinde yer alan yemek bedelleri, indirimli orana tabi işlem bedelinin aktarımı mahiyetinde olduğundan (%10) vergilendirilir. Organizatör firmaların organizasyon hizmetleri müşterilerden veya sunan işletmelerden menfaatler ise genel vergi oranına tabidir.
Organizatör firmaların, vermeyip bu hizmete aracılık etmeleri nedeniyle bu işlerle ilgili olarak 3065 sayılı Kanunun 29/2 maddesi iade talebinde bulunmaları değildir.
Öte yandan, yukarıdaki yemek çeki, yemek kuponu ve yemek kartlarının kullanıldığı için geçerlidir. Bu çek, kupon ve kartların yemek hizmeti dışında ve/veya yemek hizmeti sunmayan işletmelerden temin edilecek mal ve hizmetlerde kullanılması halinde işleme taraf olanlar için ilgili vergi Kanunları esas alınarak gerekli işlemlerin yapılacağı tabiidir.
Tebliğ değişikliği 1/5/2024 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir.
* * *
