22.01.2023
TİCARET SİCİLİNE TESCİL EDİLEN İŞLEMLERDEN
TİCARET BAKANLIĞI TARAFINDAN ELEKTRONİK ORTAMDA
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞINA YAPILAN BİLDİRİMLERİN
MÜKELLEFLER TARAFINDAN YAPILMIŞ
BİLDİRİM OLARAK KABUL EDİLMESİ
14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla Vergi Usul Kanuna eklenen “Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan bildirim” başlıklı 170/A maddenin verdiği yetkiye istinaden çıkarılan 546 Sıra No’lu VUK Genel Tebliğinde ticaret siciline tescil edilen işlemlerden Ticaret Bakanlığı tarafından elektronik ortamda Hazine ve Maliye Bakanlığı’na yapılan bildirimlerin mükellefler tarafından yapılmış bildirim olarak kabul edilmesine ilişkin usul ve esaslar belirlendi.
Tebliğe göre 19/12/2012 tarihli ve 4093 sayılı BKK ile yürürlüğe konulan Ticaret Sicili Yönetmeliği gereğince tescil zorunluluğu bulunan işlemlerden Tebliğ ekindeki tabloda (EK:1) yer alanlara ilişkin bilgiler Ticaret Bakanlığı tarafından elektronik ortamda Hazine ve Maliye Bakanlığına bildirildiğinden söz konusu işlemlere ilişkin bildirimler, mükellefler tarafından yapılan bildirim olarak kabul edilecek ve bu kapsamda söz konusu işlemler için mükellefler tarafından ayrıca vergi dairesine bildirimde bulunulmayacaktır.
Bu kapsamda ticaret siciline tescil edilen işe başlama, merkez/şube adres değişikliği, ilave iş yeri/şube açılış, ilave iş yeri/şube kapanış, tür değişikliği, tasfiyeye giriş/tasfiyeden vazgeçme, tasfiye kapanış ve unvan değişikliği işlemlerinden Ticaret Bakanlığı tarafından elektronik ortamda Bakanlığa bildirilenler için mükellefler tarafından tekrar vergi dairelerine bildirim yapılması zorunluluğu kaldırılmıştır.
Mükellefler, şubeler haricinde iş yerlerinin sayısında meydana gelen artış veya azalışları ise vergi dairesine bildirmeye devam edeceklerdir.
Vergi dairesine bildirilmesi zorunlu olan işlemlerden Vergi Usul Kanunu’nun 168 inci maddesinde belirlenen sürelerde ticaret siciline tescil ettirilenler için mükellefler tarafından bildirim yükümlülüğü süresinde yerine getirilmiş sayılacaktır.
546 sıra No.lu Tebliğ, 1 Şubat 2023 tarihinde yürürlüğe girecektir.
18/1/2023 tarihli ve 32077 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO: 546) ile 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa eklenen 170/A maddesinde yer alan yetkiye istinaden, 213 sayılı Kanuna göre mükelleflerin bildirmeye mecbur olduğu bilgilerden, Ticaret Bakanlığı tarafından elektronik ortamda Hazine ve Maliye Bakanlığına bildirilenlerin mükellefler tarafından yapılmış bildirim olarak kabul edilmesine ilişkin usul ve esaslar hakkında açıklamalarda bulunulmuştur. Tebliğ düzenlemesi özetle aşağıdaki gibidir.
I-Yasal mevzuat ve dayanak
(1) 213 sayılı Kanunun;
- “İşe Başlamayı Bildirme” başlıklı 153 üncü maddesinde, “Aşağıda yazılı mükelleflerden işe başlayanlar keyfiyeti vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar:
1. Vergiye tabi ticaret ve sanat erbabı;
2. Serbest meslek erbabı;
3. Kurumlar Vergisi mükellefleri;
4. Kolektif ve adi şirket ortaklariyle komandit şirketlerin komandite ortakları.
Ticaret sicili memurlukları, kurumlar vergisi mükellefi olup da Türk Ticaret Kanununun 27 nci maddesi uyarınca tescil için başvuran mükelleflerin başvuru evraklarının bir suretini ilgili vergi dairesine yazılı veya elektronik ortamda intikal ettirir. Bu mükelleflerin işe başlamayı bildirme yükümlülükleri yerine getirilmiş sayılır. Bildirim yükümlülüğünü süresi içinde yerine getirmeyen ticaret sicili memurları hakkında işe başlamanın zamanında bildirilmemesine ilişkin usulsüzlük cezası hükümleri uygulanır. Başvuru evraklarının elektronik ortamda intikaline ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca müştereken belirlenir.”,
- “Adres Değişikliklerinin Bildirilmesi” başlıklı 157 nci maddesinde, “101 inci maddede yazılı bilinen iş yeri adreslerini değiştiren mükellefler, yeni adreslerini vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar.”,
- “İş Değişikliklerinin Bildirilmesi” başlıklı 158 inci maddesinde, “İşe başladıklarını bildiren mükelleflerden:
a) Yeni bir vergiye tabi olmayı;
b) Mükellefiyet şeklinde değişikliği;
c) Mükellefiyetten muaflığa geçmeyi;
gerektirecek surette işlerinde değişiklik olanlar, bu değişiklikleri vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar.”,
- “İşletmede Değişikliğin Bildirilmesi” başlıklı 159 uncu maddesinde, “Aynı teşebbüs veya işletmeye dahil bulunan iş yerlerinin sayısında vukua gelen artış veya azalışları mükellefler vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar.”,
- “İşi Bırakmanın Bildirilmesi” başlıklı 160 ıncı maddesinde, “153 üncü maddede yazılı mükelleflerden işi bırakanlar, keyfiyeti vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar.”,
- “Tasfiye ve İflas” başlıklı 162 nci maddesinde, “Tasfiye ve iflas hallerinde, mükellefiyet vergi ile ilgili muamelelerin tamamen sona ermesine kadar devam eder.
Bu hallerde tasfiye memurları veya iflas dairesi:
1. Tasfiye veya iflas kararlarını;
2. Tasfiyenin veya iflasın kapandığını;
vergi dairesine ayrı ayrı bildirmeye mecburdurlar.”,
- “Nakil” başlıklı 163 üncü maddesinde, “İş ve teşebbüsün bir yerden diğer bir yere nakledilmesi adres değişikliği sayılır.”,
- “Süre” başlıklı 168 inci maddesinde, “Bildirmeler aşağıda yazılı süre içinde yapılır:
1. Gerçek kişilerde işe başlama bildirimleri, işe başlama tarihinden itibaren on gün içinde kendilerince veya 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’na göre ruhsat almış avukatlar veya 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış meslek mensuplarınca, şirketlerin kuruluş aşamasında işe başlama bildirimleri ise işe başlama tarihinden itibaren on gün içinde ticaret sicili memurluğunca ilgili vergi dairesine yapılır. Şirketlerin işe başlama bildirimleri dışında yapılacak bildirimler ile işi bırakma ve değişiklik bildirimleri, bildirilecek olayın vukuu tarihinden itibaren bir ay içerisinde mükellef tarafından vergi dairesine yapılır.”,
- “Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan bildirim” başlıklı 170/A maddesinde, “Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu Kanuna göre mükelleflerin bildirmeye mecbur olduğu bilgilerin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından Bakanlığa yazılı veya elektronik olarak bildirilmesi durumunda, bu bildirimi mükellefler tarafından yapılmış bildirim olarak kabul etmeye, bu şekilde kabul edilecek bildirimleri faaliyet konusu, gelir unsuru ile mükellefiyet, vergi, iş yeri ve şirket türlerini ayrı ayrı veya birlikte dikkate alarak tespit etmeye ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.”
hükümleri yer almaktadır.
II-Ticaret siciline tescil edilen işlemler için bildirim zorunluluğunun kaldırılması
19/12/2012 tarihli ve 4093 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Ticaret Sicili Yönetmeliği gereğince tescil zorunluluğu bulunan işlemlerden Tebliğ ekindeki tabloda (EK:1) yer alanlara ilişkin bilgiler Ticaret Bakanlığı tarafından elektronik ortamda Hazine ve Maliye Bakanlığına bildirildiğinden söz konusu işlemlere ilişkin bildirimler, mükellefler tarafından yapılan bildirim olarak kabul edilecektir. Bu kapsamda söz konusu işlemler için mükellefler tarafından ayrıca vergi dairesine bildirimde bulunulmasına gerek bulunmamaktadır.
III-Diğer hususlar
(1) Gelir İdaresi Başkanlığı, Ticaret Sicili Yönetmeliği kapsamında ticaret siciline tescili zorunlu olan ancak (EK:1)’de yer almayan işlemlere ilişkin bilgilerin Ticaret Bakanlığından elektronik ortamda temin edilmesi durumunda, resmi internet sitesinde (www.gib.gov.tr) yayımlayacağı duyuru ile mükelleflerin bu işlemlere ilişkin bildirimde bulunma zorunluluğunu kaldırmaya yetkilidir.
(2) Vergi dairesi sicil kayıtlarına bir iş yerinin şube olarak kaydedilebilmesi için Ticaret Sicili Yönetmeliğinin 118 inci maddesinde yer alan şube tanımına uyması ve 121 inci maddesine istinaden ticaret siciline tescil edilmesi gerekmektedir. (EK:1)’de yer alan şube açılış, kapanış ve adres değişikliği işlemleri için ticaret siciline tescil kaydı yapılması yeterlidir. Bu işlemler için vergi dairesine bildirimde bulunulmayacaktır. Mükellefler, şubeler haricinde iş yerlerinin sayısında meydana gelen artış veya azalışları ise vergi dairesine bildirmeye devam edeceklerdir.
(3) Vergi dairesine bildirilmesi zorunlu olan işlemlerden 213 sayılı Kanunun 168 inci maddesinde belirlenen sürelerde ticaret siciline tescil ettirilenler için mükellefler tarafından bildirim yükümlülüğü süresinde yerine getirilmiş sayılacaktır. Mezkûr maddede belirlenen süreler içerisinde ticaret siciline tescil ettirilmeyen veya süre geçtikten sonra tescil ettirildiği için Hazine ve Maliye Bakanlığına elektronik ortamda geç bildirilen işlemler nedeniyle bildirim yükümlüğünü zamanında yerine getirmeyen mükellefler hakkında 213 sayılı Kanunun ilgili ceza hükümleri uygulanacaktır. Ancak, mükellefler tarafından ticaret sicili müdürlüğüne mezkûr Kanunun 168 inci maddesinde belirlenen sürede başvuruda bulunulmakla birlikte tescil işleminin bu süreden sonra yapılması durumunda bildirimde bulunma tarihi olarak başvuru tarihi esas alınacaktır.
(4) Yapılan yoklama veya incelemeler sırasında (EK:1)’de yer alan işlemlerin ticaret siciline tescil ettirilmediği tespit edilirse vergi dairesi tarafından gerekli işlemler yapıldıktan sonra bu durum ilgili ticaret sicili müdürlüğüne yazılı veya elektronik ortamda bildirilecektir.
Tebliğ 1/2/2023 tarihinde yürürlüğe girecektir.
* * *
