VERGİ USUL KANUNU
VE TÜRK TİCARET KANUNU’NA GÖRE
TUTULACAK DEFTERLER VE TASDİK DURUMLARI
ÖZET |
: |
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı tarafından ortaklaşa çıkarılarak 19 Aralık 2012 tarihli ve 28502 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ ile 13 Aralık 2011 tarihli ve 28141 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 Sıra Numaralı Elektronik Defter Genel Tebliği hükümlerine göre 2018 yılında tutulacak defterler ve tasdik durumları |
Vergi uygulamalarında kullanılan defterler ve türleri ticari, zirai ve serbest meslek faaliyetinin büyüklüğüne ve mükellefin gerçek veya tüzel kişi olmasına göre değişebilmektedir. Ayrıca Maliye Bakanlığı, bazı mükellefler gruplarının defterlerini zorunlu olarak elektronik ortamda tutmaları için düzenlemeler yapmaktadır.
Mevcut mükelleflere ilave olarak Maliye Bakanlığı’nca serbest meslek faaliyeti uğraşanlar ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerin de defterlerini elektronik ortamda tutmaları için yapılan çalışmalar devam etmektedir.
Mevcut düzenlemelere göre 2018 yılında mükelleflerin tutmaları gereken defterlerle ilgili genel bilgiler aşağıdaki gibidir.
- KAĞIT ORTAMINDA TUTULACAK DEFTERLER
- Türk Ticaret Kanunu’na Göre Tacirin Tutacağı Defterler
Kişinin Hukuki Durumu |
Tutacağı Defterler |
Tacir (Gerçek ve tüzel kişi) |
|
Şahıs şirketleri |
|
Anonim şirketler Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler |
|
Limited şirketler
|
|
Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişileri tarafından kurulan ve tüzel kişiliği bulunmayan ticari işletmeler ile kamu yararına çalışan dernekler ve gelirinin yarıdan fazlasını kamu görevi niteliğindeki işlere harcayan vakıflar tarafından kurulan ticari işletmeler ve bunlara benzeyen ve tüzel kişiliği bulunmayan diğer ticari teşekküller |
|
Gerçek kişi tacirlerden Vergi Usul Kanunu’na göre ikinci sınıf tüccar sayılanlar, yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar mezkûr Kanun hükümlerine uygun olarak işletme hesabı esasına göre defter tutabileceklerdir.
İşletme hesabı esası ve bilanço esasına göre defter tutma ayrımına ilişkin hadler, Vergi Usul Kanunu Tebliğleri ile yayımlanmaktadır. 20151 ve 20162 ve 20173 yılları için belirlenmiş olan bu hadler aşağıdaki gibidir.
Madde No |
Konusu |
2015 Yılında Uygulanan Miktar (TL) |
2016 Yılında Uygulanan Miktar (TL) |
2017 Yılında Uygulanan Miktar (TL) |
MADDE 177- |
Bilanço esasına göre defter tutma hadleri |
|
|
|
|
Alış tutarı |
160.000 |
168.000 |
170.000 |
Satış tutarı |
220.000 |
230.000 |
230.000 |
|
2- Yıllık gayrisafi iş hasılatı |
88.000 |
90.000 |
90.000 |
|
3- İş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı |
160.000 |
168.000 |
170.000 |
30.12.2014 tarihli ve 29221 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 442 Sıra No’lu VUK Genel Tebliği’nde belirlenen tutarlar
- 25.12.2015 tarihli ve 29573 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 460 Sıra No’lu VUK Genel Tebliği’nde belirlenen tutarlar
- 27.12.2016 tarihli ve 29931 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 476 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği nde belirlenen tutarlar
- Vergi Usul Kanunu’na Göre Tutulacak Defterler
Mükellefler |
Defterler |
Birinci sınıf tüccar (Bilanço Esası) |
Yevmiye defteri Defteri kebir Envanter defteri |
İkinci sınıf tüccar (İşletme Esası) |
İşletme defteri |
İşletmenin faaliyet konusuna göre ayrıca tutulması zorunlu defterler |
İmalat defteri Kombine imalat defteri Bitim işleri defteri Yabancı nakliyat kurumlarının hasılat defteri Ambar Defteri |
Serbest meslek erbabı |
Serbest meslek kazanç defteri |
Noterler |
Özel defterler |
Çiftçiler |
Çiftçi işletme defteri |
Ayrıca tutulabilecek defterler |
Banka, banker ve sigorta şirketlerinin gider vergisine ilişkin kayıtları Damga resmi kayıtları4 Menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarına ait kayıtlar |
4 Damga Resmi Kanununa göre yolcu bileti ücretleri, sigorta primleri ve ilan ücretleri gibi mevzular üzerinden resim istifa etmeye mecbur olan gerçek ve tüzel kişiler bu ücret primlerle istifa ettikleri damga resimleri için tarih sırasiyle bir kayıt tutmaya mecburdurlar. Tüccarlar bu kayıtları muhasebe defterlerinde tuttukları hesaplarda gösterebilirler. Kayıtların muhasebe defterinde gösterilmemesi halinde ayrı bir "Damga Resmi defteri" tutulur. Devlet müesseselerinin resmi defter ve kayıtları Damga Resmi defteri yerine geçer.
- Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanunu’na Göre Defter Tasdikleri
- İlk Açılışta Defter Tasdiki
Tasdik Durumu |
Türk Ticaret Kanunu |
Vergi Usul Kanunu |
|
İlk tasdik |
İlk açılışta kullanılmaya başlamadan önce tasdik ettirilecek fiziki ortamda tutulan defterler |
defteri
defteri5 |
defteri; ----
kazanç defteri;
|
Açılış onayı tasdik zamanı |
kuruluş sırasında ve kullanmaya başlamadan önce noter tarafından yapılır.
noter tarafından yapıldığı hallerde |
Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce; |
5 Limited şirketlerde müdür veya müdürler kurulunun şirket yönetimi ile ilgili olarak aldığı kararlar genel kurul toplantı ve müzakere defterine kaydedilebileceği gibi ayrı bir müdürler kurulu karar defteri de tutulabilir. Müdürler kurulu karar defterinin tutulması halinde açılış ve kapanış onayları dahil olmak üzere yönetim kurulu karar defterine ilişkin hükümler uygulanır.
|
|
ticaret sicili tasdiknamesinin noterce aranması zorunludur. Ticaret sicili tasdiknamesinin aslı ibraz edilmek kaydıyla bir örneği noterce saklanır.
ticaret sicili tasdiknamesi aranmaz.
fıkrada yazılı defterlerin açılış onayları ticaret sicili müdürlükleri tarafından da yapılabilir. |
vergi muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde |
- İlk Açılıştan Sonra İzleyen Dönemlerde Defter Tasdikleri
Tasdik Durumu |
Türk Ticaret Kanunu |
Vergi Usul Kanunu |
|
İzleyen dönemler |
Açılış onaylarının her hesap dönemi için yapılması zorunlu defterler |
defteri
---
Müdürler kurulu defteri |
defteri; ---
kazanç defteri;
kullanılacak olan defterler |
İzleyen hesap dönemlerinde açılış onayı yaptırılmaksızın kullanılmaya devam edilebilecek defterler6 (yeterli yaprakları bulunması kaydıyla) |
|
|
6 TTK’nın 64/3’üncü fıkrasına göre pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla izleyen faaliyet dönemlerinde de AÇILIŞ ONAYI YAPTIRILMAKSIZIN kullanılmaya devam edilebilir.
|
İzleyen faaliyet dönemlerindeki açılış onayı zamanı |
İzleyen faaliyet dönemlerindeki açılış onayları ise defterlerin kullanılacağı faaliyet döneminin ilk ayından önceki ayın sonuna kadar noter tarafından yapılır. |
Öteden beri işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda |
Yaprakları bulunması halinde yeni hesap döneminin ilk ayı içerisinde onay yenilemek suretiyle kullanılacak defterler |
defteri,
---
Müdürler kurulu defteri |
defteri; ---
kazanç defteri;
kullanılacak olan defterler |
|
Onaya tabi defterlerin hesap dönemi içinde dolması dolayısıyla veya başka sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanılması |
Kullanmaya başlamadan önce |
Kullanmaya başlamadan önce |