" 2019 YILINDA UYGULANACAK
ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ İLE İLGİLİ
USUL VE ESASLAR AÇIKLANDI "
2. BÖLÜM
B. 2019 YILINDA TESCİL EDİLEN İŞYERLERİ
B.1. KAPSAMA GİREN SİGORTALILAR
5018 sayılı kanunun 1 sayılı cetvelinde yer alan Genel Bütçeye Dahil Kuruluşlar dışındaki tüm işverenler, uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası) tabi olan sigortalılar için verilen aylık prim ve hizmet belgelerinden/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinden dolayı anılan madde hükümlerinden yararlanılacaktır.
Dolayısıyla uzun vadeli sigorta kollarına tabi tutulmayan sigortalılar bakımından söz konusu uygulamadan yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.
B.2. DESTEKTEN YARARLANILACAK PRİM ÖDEME GÜN SAYISININ HESAPLANMASI
1) 2019 yılının esas alınacak ilgili ayında, yasal süresinde veya 2.3.2020 tarihine kadar yasal süresi dışında verilen veya re'sen düzenlenen asıl, ek belgeler ve beyannamelerdeki gün sayılarının toplamından iptal nitelikteki belgelerdeki gün sayısı düşülerek toplam prim ödeme gün sayısı hesaplanacaktır.
2) 2019 yılında tescil edilmiş veya edilecek olan işyerleri bakımından bir önceki yılın baz alınacak aynı ayında işyeri kanun kapsamında olmadığından veya 2019 yılı öncesi tescil edilmiş olup 2018 yılında hiç bildirim yapılmayan işyerleri için ilgili belge türlerinden bildirilen tüm sigortalıların prim ödeme gün sayıları esas alınacaktır.
Dolayısıyla, 2019 yılında tescil edilen işyerlerinde prime esas kazanç alt sınırı ve üst sınırları arasında bildirilen tüm sigortalıların prim ödeme gün sayıları hesaplamada esas alınacaktır.
ÖRNEK 5:
01.03.2019 tarihinde tescil edilen Y Şirketi
| 2017 YILI BELGE TÜRLERİ | SİGORTALILAR | 2018 yılı Gün Sayısı | Toplam SPEK tutarı |
| 1 No.lu Belge Türü | A sigortalısı | 30 gün | 2.029,50 |
| 1 No.lu Belge Türü | B sigortalısı | 30 gün | 5.000 |
| 1 No.lu Belge Türü | C sigortalısı | 30 gün | 6.000 |
| 1 No.lu Belge Türü | D sigortalısı | 30 gün | 20.000 |
| 2 No.lu Belge Türü | E sigortalısı | 30 gün | 2.029,50 |
Örnekte görüleceği üzere işyeri 2018 yılında tescil edildiği için SPEK alt sınırı ile SPEK üst sınırı üzerinde olan tüm sigortalılar yönünden asgari ücret desteği verileceğinden, işveren A, B, C sigortalılar yönünden asgari ücret desteğinden yararlanacakken, SPEK üst sınırı üzerinden bildirim yapılan D sigortalısı ile 2 no.lu belge türünden bildirilen sigortalı yönünden asgari ücret desteğinden yararlanamayacaktır. Buna göre işveren 90x 5= 450 TL asgari ücret desteği alacaktır.
B.3. GÜNLÜK ASGARİ ÜCRET DESTEK TUTARININ HESAPLANMASI
Bu kapsamdaki işyerleri bakımından 2018 yılı Ocak ila Kasım ayı/döneminde uzun vadeli sigorta kollarından aylık prim ve hizmet belgeleri veya muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ile bildirimi yapılan 4/1-a kapsamındaki sigortalı sayısının ortalamasının alınması söz konusu olmadığından, asgari ücret desteğine esas günlük tutar belirlenirken, desteğe esas ayda uzun vadeli sigorta kollarından aylık prim ve hizmet belgeleri veya muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ile bildirimi yapılan 4/1-a kapsamındaki sigortalı sayısı dikkate alınacaktır.
SGK’ ya bildirilmiş toplam sigortalı sayısının tespiti sırasında, her bir ayda çalışan sigortalı sayısı, ilgili dönemlerde SGK’ ya verilmiş asıl ve ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalı sayısından, iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalı sayısı düşülmek suretiyle tespit edilecektir.
En az sigortalı sayısının tespitinde, gün bildirimi yapılmayan (0 gün bildirilmiş) sigortalılar ile uzun vadeli sigorta kollarından bildirimi yapılmayanlar, ilgili aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde mükerrer kaydı olanlar, birden fazla belge türü/kanun türü ile bildirilmiş olanlar, dikkate alınmayacak, ay içinde işe giren veya işten çıkan sigortalılar hesaplamaya dahil edilecektir.
Toplam sigortalı sayısının tespitine esas ayda/dönemde düzenlenen aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde, bir sigortalının birden fazla belge türü/kanun türü ile bildirilmiş olması halinde, bu sigortalı için ilgili dönemde iki ayrı kayıt yer almakla birlikte, sigortalı sayısının tespitinde bu nitelikteki kayıtlardan mükerrer olanlar dikkate alınmayacaktır.
Buna göre, 2019 yılının destek verilecek ilgili ayında uzun vadeli sigorta kollarından aylık prim ve hizmet belgeleri veya muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ile bildirimi yapılan 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalı sayısı beşyüz'ün altında olan işyerleri için günlük 5 TL, beş yüz ve üzerinde olan işyerleri için günlük 3,36 TL destek sağlanacaktır.
B.4. DESTEKTEN YARARLANMAYA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR
1) Destekten yararlanılabilmesi için 2019 yılına ait aylık prim ve hizmet belgelerinin veya muhtasar prim hizmet beyannamesinin yasal süresinde verilmesi gerekmektedir. Buna göre yasal süresi içinde verilen asıl ve ek belgelerdeki toplam gün sayısından yine yasal süresinde verilen iptal belgelerindeki gün sayısı düşülerek yararlanılabilecek prim ödeme gün sayısı hesaplanacaktır.
2) APHB veya MPHB’nin yasal süresi içinde verilmemesi halinde belgelerin yasal süresinde verilmediği aylar için destekten yararlanılamayacaktır.
3) 2019 yılında tescil edilmiş/edilecek olan işyerleri ile 2019 yılından önce Kanun kapsamına alınmış ancak 2018 yılında sigortalı çalıştırmamış veya 2018 yılının en son bildirim yapılan ayını takip eden aydan 2018 yılı sonuna kadar hiç bildirim yapılmayan işyerleri için asgari ücret desteğinden yararlanılması bakımından;
3.1. Aylık prim ve hizmet belgelerinin veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresi içinde verilmesi
3.2. Ödeme vadesi geçmiş prim ve idari para cezası borcunun bulunmaması veya borcun 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine göre taksitlendirilmiş olması
3.3. Tahakkuk edecek olan sigorta primlerinin de yasal süresi içinde ödenmesi, gerekmektedir.
4) SGK’ya vadesi geçmiş borcu bulunan işverenin, borcunu ödemesi veya 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine göre taksitlendirmesi halinde, yasal verilme süresi geçmemiş ilk aylık prim ve hizmet belgesinden başlamak üzere diğer koşulların sağlanması kaydıyla destekten yararlanması mümkün olacaktır.
5) Denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlardan alınan yazılardan;
5.1. 2019 yılı için çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği
5.2. Prime esas kazancını eksik bildirdiği
5.3.Bildirdiği sigortalıları fiilen çalıştırmadığı tespit edilen işverenlerin,
Asgari ücret desteğinden yararlanması mümkün bulunmadığı gibi 2019 yılında yararlanılmış destek tutarı olması halinde ise yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacaktır.
C. SİGORTA PRİMLERİNİN İŞVEREN VE SİGORTALI HİSSELERİNİN TAMAMININ DEVLET TARAFINDAN KARŞILANDIĞI DURUMLARDA VERİLECEK DESTEK TUTARI
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Ek 2. maddesi ile 4447 sayılı Kanunun 50. maddesinin beşinci fıkrasında öngörülen teşvikler kapsamında sigortalı istihdam ediliyor olması halinde, işverenlerin bu kapsamdaki sigortalıları için ödeyeceği sigorta primlerinin Hazinece karşılanacak tutardan az olduğu durumlarda, sadece işverenin ödeyeceği tutar kadar asgari ücret desteğinden yararlanılabilecektir.
7103 sayılı Kanunla getirilen 4447 sayılı Kanunun geçici 19. ve 20. maddelerinde yer alan “bu teşviklerden yararlandırılan sigortalılar için bu madde kapsamındaki destekten yararlanılan ayda aynı sigortalı için diğer sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerden yararlanılamaz” hükmü uyarınca 17103-27103-37103 kanun numaralarından yararlanılan sigortalılar için asgari ücret desteğinden yararlanılamayacaktır.
Geriye yönelik olarak kanun türü değişikliği yapıp yeni belgelerini 687, 17103, 27103, 37103 olarak veren işverenlerimiz, yararlandıkları sigortalılar yönünden asgari ücret desteğinden yararlanamayacakları için asgari ücret destek hesaplamalarının yeniden yapılması gerekmektedir. Bu nedenle geriye yönelik olarak kanun türü değişikliği yapmaları halinde bu hususu göz önünde bulundurmaları gerekir.
D. ALT İŞVERENİ BULUNAN İŞYERLERİ VE ALT İŞVERENLERLE İLGİLİ İŞLEMLER
5510 sayılı Kanun uyarınca alt işverenler için müstakil işyeri dosyası tescil edilmediğinden ve alt işverenler sosyal sigorta yükümlülüklerini asıl işverene ait işyeri dosyası üzerinden yerine getirdiklerinden, alt işvereni olan işyeri dosyalarında alt işverenlerin kendi çalıştırmış oldukları sigortalılarının asgari ücret desteğinden yararlanmaları için alt işverenlerin 01.01.2019-31.12.2019 döneminde faaliyetine devam ediyor veya faaliyete yeni başlayacak olması gerekmektedir.
Bu nedenle alt işverenler için uygulanacak olan asgari ücret desteğinin alt işverenlerin kendilerine ait alt işverenlik tescillerinin;
− 01.01.2019 tarihinden önce yapılmış olması ve 2019 yılında da faaliyetine devam ediyor olması halinde (A) bölümünde açıklanan usul ve esaslar,
− 01.01.2019 tarihinden sonra yapılmış/yapılacak olması halinde ise (B) bölümünde belirtilen usul ve esaslar dikkate alınarak her bir alt işveren için ayrı ayrı uygulanacaktır.
Asıl işveren ile alt işverenler bakımından destekten yararlanma usul ve esaslarının tespitinin ayrı ayrı yapılması nedeniyle, alt işverenlerin çalıştırdığı sigortalıların prime esas kazanç tutarlarını eksik bildirdiğinin, sigortalılarını kayıt dışı çalıştırdığının ya da bildirdiği sigortalının fiilen çalışmadığının tespit edilmesi halinde yalnızca ilgili alt işverenlerin destek tutarları geri alınacak, buna karşın asıl işverenin destek tutarı ise geri alınmayacaktır. Ancak asgari ücret desteğinin iptalinden dolayı alt işverene çıkacak borçlardan asıl işveren de müteselsilen sorumlu olacaktır.
Asıl işverenlerin alt işverenleriyle, alt işverenlerin ise birbirleriyle destekten yararlanmak için istihdamın kaydırılması şeklinde muvazaalı işlem yaptıklarının anlaşılması halinde bu işveren ve alt işverenler hakkında asgari ücret desteğine ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.
E. 5510 SAYILI KANUNUN EK-9 MADDESİNİN 1’İNCİ FIKRASI KAPSAMINDA SİGORTALI ÇALIŞTIRAN İŞVERENLER
5510 sayılı kanunun ek-9 maddesinin 1’inci fıkrası kapsamında sigortalı çalıştıran işverenler yukarıdaki bölümlerde açıklanan usul ve esaslar dahilinde aynı diğer işverenler gibi asgari ücret desteğinden yararlanırlar.
F. DEVİR, İNTİKAL VE ADRES DEĞİŞİKLİKLERİNDE ASGARİ ÜCRET DESTEĞİNDEN YARARLANILMASI
Asgari ücret desteği uygulamasında, devredilen veya intikal eden işyerleri bakımından işveren değişikliği üzerinde durulmaksızın işyeri bazında işlemlerin yapılması gerekmektedir.
Adres değişikliği nedeniyle gerek aynı il içinde başka bir ünitenin görev bölgesine ve gerekse bir ilden başka bir ile nakledilen işyerleri bakımından yeni işyeri dosyası tescil edildiğinden, adres değişikliği nedeniyle yeni tescil edilen işyerleri için işyerinin asgari ücret desteğinden nakledilen eski işyeri koşullarına göre yararlanması gerektiğinden, işyeri tescili aşamasında sigorta primleri teşvik uygulamasında olduğu gibi “adres değişikliği” seçeneği işaretlenmek suretiyle destekten yararlanılacaktır.
G. ASGARİ ÜCRET DESTEĞİNİN SİGORTA PRİM BORÇLARINA MAHSUP VEYA İADE EDİLMESİ
5510 sayılı Kanuna geçici 78 inci maddesi uyarınca verilecek destek tutarı takip eden ayda tahakkuk edecek prim borçlarına mahsup edilecektir. İşverenlerimizin, ödeyecekleri prim miktarından fazla asgari ücret destek tutarı olması halinde, artan tutarlar sonraki aylarda ödenecek prim borçlarına mahsup edilecektir.
İşverenin 2.3.2020 tarihine kadar destekten yararlandığı işyerinden kaynaklı mahsup edilecek prim borcunun olmaması dolayısıyla alacaklı olması durumunda alacaklı olduğu tutar, işverenin Kuruma olan diğer borçlarına (idari para cezası dahil) mahsup edilecektir. Mahsup edilecek başka borcunun olmaması durumunda, 5510 sayılı Kanunun 88’inci maddesinin on altıncı fıkrası hükümleri dikkate alınacaktır.
Saygılarımızla.
1. BÖLÜME ULAŞMAK İÇİN
